ചിത്രത്തിനു പിന്നിലെ ചരിത്രം (70) - അഹല്യാബായ് ഹോൾക്കർ

                      

ഇന്നത്തെ പഠനം
അവതരണം	രാജീവൻ കാഞ്ഞങ്ങാട്
വിഷയം	ചിത്രത്തിനുപിന്നിലെ ചരിത്രം
ലക്കം	70

  അഹല്യാബായ് ഹോൾക്കർ  

ഇന്ത്യ ചരിത്രത്തിലെ ധീരയായ ഒരു രാജ്ഞിയുടെ ജീവിതം.

മിക്ക ഇന്ത്യക്കാർക്കും അജ്ഞാതമായ ഒരു പേരാണ് ദേവി അഹല്യാബായ് ഹോൾക്കർ എന്നത്. 13 ഓഗസ്റ്റ് 2021 ന് അഹല്യാബായിയുടെ 226-ാം ചരമവാർഷികമാചരിക്കുകയാണ് മഹേശ്വർ കോട്ട. എല്ലാവർഷവും കോട്ടയുടെ പരിസരവാസികൾ ഇത് ആചരിച്ച് വരുന്നുണ്ട്. രണ്ടേക്കാൽ നൂറ്റാണ്ട് മുമ്പ് മരിച്ച് പോയ ഒരു സ്ത്രീയുടെ ചരമദിനം ഇന്നും ഒരു ദേശം ഓർമ്മിക്കുന്നുവെന്നത്  അതിശയം തോന്നാം. എന്നാൽ അന്നത്തെക്കാലത്ത് ആണധികാരങ്ങളുടെ എല്ലാ വേലിക്കെട്ടുകളും പൊളിച്ച് കളഞ്ഞ് ദീർഘമായ 28 വർഷക്കാലം മാൾവ ഹോൾക്കർ സാമ്രാജ്യത്തെ തൻ്റെ ഭരണശാസനങ്ങൾക്ക് കീഴിൽ കൊണ്ടു നടന്ന കരുത്തുറ്റ ഒരു ഭരണാധികാരിയായിരുന്നു രാജമാതാ ദേവീ അഹല്യ ബായ് ഹോൾക്കർ. പതിനെട്ടാം നൂറ്റാണ്ടിൽ ദീർഘമായ 28 വർഷം ഒരു സ്ത്രീ ഒരു രാജ്യം ഭരിക്കുന്നത് അന്നത്തെ കാലത്തെ സാഹചര്യത്തിൽ ശരിക്കും വെല്ലുവിളി നിറഞ്ഞതും അതിശയകരവും തന്നെയായിരിക്കും. എന്നാൽ അതിലേറെ അതിശയം ആ സ്ത്രീയുടെ ജനിച്ച വളർന്ന ചുറ്റുപാടുകൾ നമുക്ക് തരും. 

1725 ൽ മഹാരാഷ്ട്രയിലെ അഹമ്മദ്‌നഗർ ജില്ലയിലെ ഒരു ഇടയ കുടുംബത്തിലാണ് അഹല്യാബായി ജനിച്ചത്. ധൻഗർ സമുദായത്തിൽപ്പെട്ട അവർ ആ കാലഘട്ടത്തിൽ വായിക്കാനും എഴുതാനും പഠിച്ച ചുരുക്കം ചില പെൺകുട്ടികളിൽ ഒരാളായിരുന്നു. ഇൻഡോറിലെ അന്നത്തെ ഹോൾക്കർ രാജാവായിരുന്ന മൽഹർറാവു ഹോൾക്കറിൻ്റെ മകൻ യുവരാജാവായ ഖണ്ടേറാവു ഹോൾക്കർ അഹല്യ ബായിയെ വിവാഹം ചെയ്തതോടെയാണ് അവരുടെ ജീവിതവും മാറി മറിയുന്നത്.  അന്ന് അവർക്ക് പ്രായം കേവലം 8 വയസായിരുന്നു. 1754 ൽ രാജസ്ഥാനിൽ നടന്ന യുദ്ധത്തിൽ ഖണ്ടേരാവു ഹോൾക്കർ കൊല്ലപ്പെട്ടു. അഹല്യാ ബായിക്ക് 29 വയസിൽ വൈധവ്യം. 1765 ൽ രാജാവായിരുന്ന മൽഹർറാവു ഹോൾക്കർ   അന്തരിച്ചതോടെ അഹല്യ ബായിയുടെ പ്രായപൂർത്തിയാകാത്ത മകനെ രാജാവാക്കി അഹല്യ ബായി താൽക്കാലികമായി റീജിയൻറ് ഭരണം ഏറ്റെടുത്തു. പക്ഷേ ദൗർഭാഗ്യവശാൽ 1767 ൽ  മകനും  മരണമടഞ്ഞു. അതോടെ അവകാശികളാരുമില്ലാത്ത രാജ്യഭരണം പൂർണ്ണമായും സ്വയം ഏറ്റെടുക്കേണ്ട ചുമതല അവർക്ക് വന്ന് ചേർന്നു. നാൽപത്തി രണ്ടാമത്തെ വയസിൽ മറാഠ സാമ്രാജ്യത്തിനു കീഴിലുള്ള ഹോൾക്കർ മാൾവ്വ രാജ്യത്തിൻ്റെ രാജ്ഞിയായി ദേവി അഹല്യ ബായ് അധികാരമേറി. 

1761 ലെ പാനിപത്ത് യുദ്ധത്തിലെ പരാജയത്തോടെ പേഷ്വാ ഭരണത്തിലായിരുന്ന മറാഠ സാമ്രാജ്യം ദുർബലപ്പെട്ട് തുടങ്ങിയ ഘട്ടമായിരുന്നു അത്. ഗ്വാളിയോർ കേന്ദ്രീകരിച്ച് സിന്ധ്യ ഭരണകൂടവും, നാഗ്പൂരിൽ ഭോൺസിലെ ഭരണകൂടവും, ബറോഡയിലെ ഗയ്ക്ക്വാദ് ഭരണകൂടവും, ഇന്ഡോറിൽ ഹോൾക്കർ ഭരണാധികാരികളും മറാഠാ സാമ്രാജ്യത്തിൽ നിന്ന് വിട്ട് സ്വതന്ത്ര നാട്ട് രാജാക്കൻമാരായി പരിണമിച്ചിരുന്നു. ആ ഘട്ടത്തിലാണ് ഇൻഡോർ കേന്ദ്രീകരിച്ച് മാൾവാ ഹോൾക്കർ രാജ്യത്തിൻ്റെ ഭരണത്തിലേക്ക് ദേവി അഹല്യ ബായ് എത്തുന്നത്. ശത്രുക്കളുടെയും, പ്രതിസന്ധികളുടെയും ബലം വർദ്ധിക്കുന്നതിനനുസരിച്ച് അഹല്യ ബായ് യുടെ കരുത്തും ഭരണ ചാതുരിയും പതിൻ മടങ്ങ് വർദ്ധിക്കുന്നതാണ് പിന്നീട് കണ്ടത്. കൃത്യതയാർന്ന ഭരണക്രമവും, നയചാതുതിയാർന്ന നയതന്ത്രവും മാൾവയെ കരുത്തുറ്റതാക്കി. എല്ലാ ആഭ്യന്തര പ്രശ്നങ്ങളെയും, രാജ്യത്തെ അസ്ഥിരമാക്കുന്ന പ്രവർത്തനങ്ങളെയും നിർദാക്ഷിണ്യം അടിച്ചമർത്തി. രാജ്യത്തെ സാധാരണ ജനങ്ങളെ ഹൃദയത്തോട് ചേർത്ത് പിടിച്ച് നിരവധി ക്ഷേമ പ്രവർത്തനങ്ങൾ കാഴ്ചവച്ചു. ഇൻഡോറിൽ നിന്ന് പഴയ മാഹിഷ്മതിയായിരുന്ന മാഹേശ്വറിലേക്ക് അവർ തൻ്റെ രാജ്യ തലസ്ഥാനം പറിച്ച് നട്ടു. നർമ്മദാ തീരത്ത് ശത്രുക്കൾക്ക് ഒന്നും ചെയ്യാനാകാത്ത അത്രയും. കരുത്തുറ്റ കോട്ട പണിതു. 

മറാഠ സാമ്രാജ്യത്തിൻ്റെ ദൗർബല്യത്തോടെ ശിഥിലമായ ഹൈന്ദവ രാഷ്ട്ര സങ്കൽപ്പത്തെ ഹോൾക്കർ രാജ്യത്തെങ്കിലും കുറച്ച് കാലത്തേക്ക് കൂടി ദീർഘിപ്പിച്ച് നിർത്താൻ റാണി അഹല്യ ബായ്ക്ക് സാധിച്ചിരുന്നു. ഗംഗോത്രി മുതൽ രാമേശ്വരം വരെയും ദ്വാരക മുതൽ ഗയ വരെയും മുഗൾ ഭരണത്തിൻ കീഴിൽ നശിപ്പിക്കപ്പെട്ട ക്ഷേത്രങ്ങൾ പുനർനിർമ്മിക്കുന്നതിനും പുണ്യ സ്ഥലങ്ങളുടെ പഴയ പ്രതാപം പുന:സ്ഥാപിക്കുന്നതിനും, പുതിയ ക്ഷേത്രങ്ങൾ നിർമ്മിക്കുന്നതിനും നിർമ്മിക്കുന്നതിനും അവർ നിർബാധം പണം ചെലവഴിച്ചു.  ഭാരത വർഷമെന്ന സങ്കൽപ്പം അവർ ഉയർത്തിപ്പിടിച്ച ആശയമായിരുന്നു. കാശി വിശ്വനാഥ ക്ഷേത്രം ഇന്ന് കാണുന്ന തരത്തിൽ പണി കഴിപ്പിച്ചത് അഹല്യ ബായ് ആണ്. മുഗൾ ചക്രവർത്തി ഔറംഗസീബിൻ്റെ കാലത്ത്  നശിപ്പിക്കപ്പെട്ട കാശി വിശ്വനാഥ ക്ഷേത്രം 111 വർഷത്തിനുശേഷം 1780 ലാണ് അഹല്യാ ബായി പുനർനിർമ്മിക്കുന്നത്. നാനാസാഹേബ് പേഷ്വ നിർമ്മിച്ച് നൽകിയ വാരണാസിയിലെ മണികർണികഘട്ടും, ദശശ്വമേധ് ഘട്ടും ഇന്ന് കാണുന്ന വിധത്തിൽ പുതുക്കിപ്പണിതത് അഹില്യാബായ് ആണ്.  ഇന്ന് കാണുന്ന വിധം ദ്വാരകയെയും, ഗയയെയും പുനർനിർമ്മിച്ചതും അവർ തന്നെ. ഒരു തികഞ്ഞ ശൈവ ഭക്തയായിരുന്ന അവർ ഭാരതത്തിലെ 12 ജ്യോതിർലിംഗ ക്ഷേത്രങ്ങളുടെ പുനരുദ്ധാരണത്തിന് വാരിക്കോരി പണം ചെലവിട്ടു. സോമനാഥും, കേദാർനാഥും,  ഓംകാരേശ്വറും, ത്രയമ്പകേശ്വറും ഉജ്ജയിനിയിലെ മഹാകാലേശ്വറും, രാമേശ്വരവും എല്ലാം റാണി അഹല്യ ബായിയുടെ കയ്യൊപ്പ് പതിഞ്ഞ ക്ഷേത്രങ്ങളാണ്. 

കരുത്തുറ്റ വ്യാപാര കേന്ദ്രമാക്കി ഇൻ്റോർ പട്ടണത്തെ വളർത്തിയതിലും അവരുടെ പങ്ക് വലുതാണ്. മദ്ധ്യേന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും വലിയ വാണിജ്യകേന്ദ്രമായി ഇൻ്റോർ ഇന്ന് വളർന്നത് പോലും രണ്ട് നൂറ്റാണ്ട് മുമ്പ് അഹല്യബായ് പാകിയ വാണിജ്യ അടിത്തറയിലാണ്. മാഹേശ്വറിലെ കൈത്തറി വ്യവസായമായ മാഹേശ്വരി സിൽക്കിൻ്റെ തുടക്കക്കാരിയും ദേവി അഹല്യ ബായ് ഹോൾക്കർ എന്ന രാജ്ഞി തന്നെയാണ്. 1795 ൽ തൻ്റെ എഴുപതാം വയസിൽ മരിക്കുന്നതിനിടെ അവർ ഇവിടെ നടത്തിയ പ്രവർത്തനങ്ങൾ ഒന്നും ഒരിക്കലും വിസ്മരിക്കാൻ സാധിക്കുന്നതല്ല.